Böbrek tümörlerinde tedavi hastanın yaşı, genel sağlık durumu ve tümörün yaygınlığı göz önünde tutularak düzenlenir. Böbrek kanserlerinde uygulanan çeşitli tedavi yöntemleri olmakla birlikte erken evre kanserlerde tümörün cerrahi olarak çıkarılması altın standart tedavi yöntemidir.
Böbrek kanseri ameliyatı ile böbreğin çıkarılması “nefrektomi” olarak adlandırılır ve böbrek kanserlerinde standart tedavi yöntemidir. Nefrektomi ameliyatları klasik açık cerrahi teknikleri ile de yapılabileceği gibi, günümüzde daha az komplikasyon ve daha yüksek hasta konforu sağlayan laparoskopik böbrek kanseri ameliyat yöntemiyle de yapılmaktadır.
Böbrek tümörünün patolojik tipi, evresi, büyüklüğü, yerleşimi ve sayısına göre yapılacak ameliyatın şekli de değişebilir. Büyük tümörlerde böbrek, böbreğin etrafını saran yağ dokusu (Gerota fasyası) ve bazen böbreküstü bezi de dahil olmak üzere tüm doku çıkarılır ve bu ameliyata “Radikal Nefrektomi” denilir. Küçük böbrek tümörlerinde ise sadece tümörün bulunduğu alan çıkarılır ve geri kalan böbrek dokusu hastanın böbrek fonksiyonlarının kaybının engellenmesi amacıyla korunur.
Günümüzün yükselen trendlerinden biri olan “Robotik Cerrahi Yöntem” ile laparoskopik olarak yapılan tüm ameliyatlar yapılabilmektedir. Ancak robotik cerrahi yöntemin ameliyat maliyetlerinin halen yüksek olması cerrahi planlama yapılırken göz önünde tutulmalı; Radikal Prostatektomi, Radikal Sistektomi, Pyeloplasti ve Parsiyel Nefrektomi gibi cerrahi rekonstrüksiyon (yeniden yapılandırma) gereken prosedürlerde robotik cerrahi yöntem öncelikli olarak düşünülmelidir. Bu cerrahi prosedürlerin haricindeki ameliyatlarda laparoskopi en çok kabul gören ve öncelikli olarak tercih edilen yöntemdir.
Laparoskopi ile açık cerrahi yöntemler temel bakış açısından benzer temel prensiplere sahip olmakla birlikte, laparoskopik cerrahinin ciddi yöntemsel farklılıkları mevcuttur. Laparoskopik cerrahi sırasında cerrah dokulara parmaklarıyla dokunamaz ve doku gerginliğini hissedemez.
Dokulara yaklaşık 30 cmlik çubuklar yardımıyla temas eder ve cerrahi alana değil önündeki ekranlara bakarak ameliyatı gerçekleştirir. Bu durum el göz koordinasyonunu biraz zorlaştırmaktadır. Bu sebeple öğrenme süreci daha uzun sürer ve daha çok konsantrasyon ve hassasiyet gerektirir. Laparoskopik cerrahi prosedürlerin uygulanması sırasındaki başarıyı etkileyen faktörlerden en önemlisi cerrahın laparoskopik tecrübesidir.
Böbreğinde tümör ya da tümör şüphesi tespit edilen hastalara kapalı böbrek kanseri ameliyatı önerilir.
Laparoskopik böbrek Kanseri ameliyatı sırasında öncelikle hastanın karın boşluğuna yerleştirilen küçük bir borucuk aracılığıyla karın boşluğuna hava verilmekte ve karın boşluğu aletlerin kolay giriş çıkışını ve cerrahın organ üzerinde kolayca çalışmasını sağlayacak şekilde genişletilmektedir. Bahsedilen bu gaz ile karın boşluğunu doldurma işlemi uyanık hastada rahatsızlık hissi yaratabileceği için laparoskopik ameliyatlar hastalar genel anestezi altındayken yani uyutularak yapılmaktadır.
Karın duvarında açılan yaklaşık 10mm çapındaki bir delikten yerleştirilen bir kamera sistemi ile karın içi organlar görüntülenir. Görüntüleme deliğine ek olarak açılan 5mm ve 10 mmlik ek delikler içinden karın boşluğuna yerleştirilen cerrahi aletler aracılığı ile ameliyatlar gerçekleştirilir. Hastanın vücudunda bahsedilen delikler haricinde herhangi bir kesi yapılmaması nedeniyle halk arasında “kansız ameliyat” veya “bıçaksız ameliyat” olarak da adlandırılmaktadır. Tıp literatüründe laparoskopik girişimler minimal invaziv cerrahi (en az girişim gerektiren cerrahi) olarak da adlandırılmaktadır.
Prof. Dr. Lütfi Tunç tarafından keşfedilerek uluslararası kabul gören ve yeni bir ameliyat tekniği olarak üroloji literatürüne geçen, laparoskopik böbrek ameliyatında adeta çığır açan bir yöntemdir.
Tunç Tekniği sayesinde operasyon süresi üçte birine düşmüş, komplikasyon oranı azalmıştır.
Tunç Tekniği yönteminde klasik laparoskopik nefrektomi tekniğinden farklı olarak böbreğin ana damarlarına böbreğin üst kısmından girerek ulaşılır. Bu da kanama riskini azaltır ve ameliyat süresini oldukça kısaltır ve hasta daha az anesteziye maruz kalır.
Klasik açık cerrahi yöntemde hastalıklı doku veya organa ulaşmak için büyük bir cilt kesisi yapılmakta, cilt ve cilt altı dokudan en içte yer alan karın zarına (periton) kadar olan bütün dokular ve aralarında yer alan kaslar kesilmektedir. Ameliyat sırasında çevrede bulunan organların cerrahi sahadan uzaklaştırılabilmesi için ekartör adı verilen metal aletler kullanılmaktadır. Bu durum hastada ameliyat sonrası şiddetli ağrıya, geç iyileşme sürecine ve hastanede daha uzun süre yatma gibi problemlere yol açmaktadır. Ameliyat sonrası iyileşmenin sağlandığı geç dönemlerde bile özellikle kas dokularının bulunduğu bölgeden yapılan klasik kesilere bağlı olarak olarak görülen kronik ağrılar açık cerrahi girişimlerin önemli problemleridir.
Klasik açık cerrahi yöntemlere kıyasla laparoskopik cerrahi yöntemle ameliyat kesisinin boyutu küçülmekte, ameliyat sonrası daha az ağrı yaşanmakta, hastanede yatış süresinde azalma olmakta ve daha kısa bir iyileşme süresi sağlanmaktadır. Laparoskopik cerrahi sırasında klasik açık cerrahi yöntemlere kıyasla çok daha küçük kesiler yapıldığı için ameliyat bölgesinden gelişebilecek fıtık (insizyonel herni) ihtimali de neredeyse yok denecek kadar azdır. Elde edilen kozmetik avantaj ise en iyi açık cerrahi yöntemle bile kıyaslanamayacak kadar üstündür. Mevcut avantajları nedeniyle bilinçli hastalar tarafından her geçen gün daha fazla tercih edilmektedir.
Riskleri ve Komplikasyonları: Laparoskopik cerrahiye başlandıktan sonra karın içerisinde görülebilen iltihap, karın içi organlardaki ciddi yapışıklıklar, öngörülen hastalıktan daha farklı bir durum saptanması veya teknik zorluk gibi nedenlerle laparoskopinin sonlandırılması ve açık cerrahi yönteme geçilebilmesi de gerekebilmektedir. Bu ve benzer durumların ihtimalini azaltmak ve başarılı sonuçlar elde etmek adına laparoskopik cerrahi alanında deneyimli bir cerrahi ekibin tercih edilmesi kritik önem taşımaktadır.
Laparoskopik böbrek kanseri ameliyatının süresi hastaya bağlı birçok faktöre göre değişiklik gösterebilir. Hastanın kilosu, tümörün boyutu ve yerleşimi, daha önce geçirilmiş ameliyat öyküsü ameliyat sürelerini değiştiren en önemli faktörlerdir. Ayrıca böbreğin tamamının ya da bir kısmının çıkarılacak olması da ameliyat süresini etkilemektedir. Tunç tekniği kullanılarak yapılan Laparoskopik böbrek kanseri ameliyatının süresi diğer yöntemlerin yaklaşık üçte biri kadardır.
Her ameliyatta olduğu gibi laparoskopik böbrek kanseri ameliyatında da ameliyatı yapan doktorun ve ekibinin tecrübesi oldukça önemlidir. Bu sayede ameliyat daha kısa sürer, daha az komplikasyon görülür.
Laparoskopik böbrek kanseri ameliyatı fiyatı hastaya bağlı bazı faktörlere göre değişiklik göstermektedir. Tahmini ameliyat süresi ve hastanede kalış süresi ameliyatın fiyatını etkileyen faktörlerdendir. Bu sebeple hastalara fiyat verilmeden önce diğer faktörlerin gözden geçirilmesi gerekmektedir.
Prof. Dr. Lütfi TunçÜroloji, Laparoskopik & Robotik Cerrahi Uzmanı